Indochine   -    15 nov. 7 dec. 2008

==> Accueil

Le voyage

     Le circuit effectué n'est pas très classique, cependant il permet de visiter les sites les plus connus.
     Partant d'Hanoi, la baie d'Ha Long. Ensuite, après une nuit de train jusqu' à Lao Cai, ascension du Fan Si Pan (3143 m, point culminant du Vietnam) au départ de Sapa. Passage à Dien Bien Phu, puis au Laos avec descente en pirogue de la rivière Nam Ou jusqu'à Louang Prabang, confluent avec le Mekong. Visite de Louang Prabang.
      Vol Juqu'à Siem Rep, visite des temples d'Angkor. Route puis descente du Mekong en bateau pour finalement aboutir à Saigon.
      La période choisie est agréable pour le voyage, pas de pluie, du ciel bleu avec parfois des nuages (temps très couvert à Sapa). La température est agréable, un peu fraiche à Sapa, chaude mais supportable à Saigon.

La baie d'Ha Long est incontournable, mais on n'y est pas tout seul...
Depuis le Fan Si Pan
Le Nam Ou
Louang Prabang
Angkor

La végétation

     La période choisie n'est pas la meilleure pour la végétation, il y a malgré tout encore de nombreuses plantes en fleur mais hélas aucune Orchidée (sauf celles cultivées)! Le mois d'avril est préférable. Les plantes présentées ici sont indigènes pour la plupart, quelques unes sont naturalisées. Cependant certaines plantes natives d'autres pays, et photographiées au cours du voyage dans des jardins ou en ville, ont été ajoutées lorsqu'elles présentaient un intérêt particulier.

     Fan Si Pan  (Itinéraire): Le point culminant du Vietnam se trouve à l'intérieur du Hoang Lien National Park. Le départ de l'itinéraire se situe au niveau d'une maison forestière (Tram Ton 1940 m) sur la route de Dien Bien Phu, un peu avant le col. On y rencontre Persicaria capitata et Cunninghamia lanceolata (planté). Jusque vers 2500 m le sentier circule dans la forêt. Des grands arbres on ne voit guère que le tronc. Vers 2000 m des étiquettes clouées sur les troncs donnent quelques noms, souvent en partie effacés : Illicium tenuifolium, Illicium petelotii, Magnolia cathcartii, Vaccinium dunalianum, Rhododendron klossii, Castanopsis echinocarpa, Cinnamomum tetragonum... Des conditions favorables ont permis d'observer fleurs et feuilles de Polyspora longicarpa, des glands de Lithocarpus corneus et Lithocarpus phansipanensis ont pu être observés à terre. Des buissons, ou plantes grimpantes (Osbeckia stellata, Luculia gratissima, Hypericum hookerianum, Ardisia crenata, Maesa japonicaLeucothoe griffithiana, Polygala karensium, Rubus pentagonus, Rubus lineatus, Rubus alceifolius, Viburnum cylindricum, Aconogonon molle, Smilax ferox, Dichroa febrifuga, Solanum viarum, Bambous) et des plantes herbacées (Gentiana cephalantha, Crawfurdia poilanei, Hemiphragma heterophyllum, Torenia asiatica, Lobelia nummularia, Adenostemma lavenia, Anaphalis margaritacea, Aster ageratoides, Dichrocephala integrifolia, Eupatorium fortunei, Sarcopyramis napalensis, Curculigo capitulata, Carex baccans, Pilea melastomoides...) se rencontrent ça et là, le long du chemin, surtout lorsque la forêt s'éclaircit. Au dessus et jusqu'au sommet les grands arbres disparaissent peu à peu pour faire place à un fourré impénétrable de Bambous, le long du sentier et dans les zones rocheuses on peut observer quelques plantes herbacées (Fragaria nilgerrensis, Tripterospermum hirticalyx, Paraprenanthes sororia, Lobelia montana ...) et des buissons (Viburnum fansipanense espèce décrite en 2011).

    De nos jours tout a bien changé au Fan Si Pan : Depuis 2016 un téléphérique permet de rejoindre le toit du Vietnam depuis Sapa. La petite marche pour aller de la gare du téléphérique au sommet même n'est plus une aventure !

    Sapa : Promenade aux environs : Oxyspora paniculata, Cyathocline purpureaSolanum viarum (naturalisée).
    Nord Vietnam et Nord Laos ont été surtout parcourus en véhicule (Bus, train ou bateau) et les quelques promenades à pied ne nous ont guère éloigné des villages. De ce fait la grande majorité des plantes ont été rencontrées dans une ambiance rudérale. En outre certaines plantes, que l'on pourrait trouver à l'état natif, ont été photographiées en culture.
    La croisière en bateau dans la baie d'Ha Long, remarquable pour le site et l'ambiance, n'a pas livré beaucoup de photos de plantes. On peut quand même reconnaître, même depuis le bateau, les Dracaena cambodiana accrochés dans les falaises calcaires.
    Le trajet en véhicule de Sapa, au Vietnam, à Muong Khoua, au nord du Laos où l'on rejoint le Nam Ou, permet de trouver, le plus souvent en bord de route : Costus speciosus, Pseudognaphalium affine, Acmella uliginosaCyathocline purpurea, Sigesbeckia orientalis, Tithonia diversifolia (naturalisée), Mucuna pruriens, Pueraria montana, Senna alata (naturalisée), Senna hirsuta (naturalisée), Crotalaria pallida, Crotalaria retusa, Sesbania grandiflora, Abelmoschus moschatus, Sida rhombifolia, Oxyspora paniculata, Callicarpa rubella, Clerodendrum cyrtophyllum, Stachytarpheta cayennensis (naturalisée),  Celosia argentea, Lindernia crustacea, Gelsemium elegans (peut-être la seule qui ne soit pas rudérale ou cultivée), Ludwigia hyssopifolia, Cyanotis cristata, Chromolaena odorata (naturalisée), Bidens pilosa (naturalisée), Solanum torvum (naturalisée).
    La vallée du Nam Ou a été descendue en pirogue de Muong Khoua jusqu'à Louang Prabang. Des promenades sont réalisées dans et autour des villages, la végétation rencontrée est là encore à prépondérance rudérale, il s'agit de Andrographis paniculata, Justicia diffusa, Asystasiella neesiana (en forêt), Phlogacanthus curviflorus, Alocasia odora, Areca catechu, Commelina diffusa, Floscopa scandens, Hewittia malabarica, Ipomoea carnea, Oplismenus compositus, Desmodium diffusum, Desmodium velutinum, Pueraria montana, Crotalaria pallida, Senna hirsuta (naturalisée), Senna siamea, Mimosa diplotricha (naturalisée), Mallotus barbatus, Anisomeles indica, Orthosiphon thymiflorus, Hibiscus surattensis, Urena lobata, Plumbago zeylanica, Ludwigia hyssopifolia, Clerodendrum canescens, Clerodendrum japonicum, Clerodendrum paniculatum, Sonerila cantonensis, Lindernia antipoda, Torenia asiatica, Dioscorea alata (échappée de culture ?), Canscora melastomacea, Chromolaena odorata (naturalisée), Synedrella nodiflora (naturalisée), Eclipta prostrata (naturalisée),  Solanum erianthum (naturalisée). Dans la ville de Louang Prabang : Duranta erecta (Planté).

   Dans les ruines d'Angkor la végétation est riche, native, naturalisée ou cultivée. Les arbres sont parfois étiquetés facilitant leur reconnaissance: Tetrameles nudiflora, Ficus callophylla, Ficus religiosa, (les grands Ficus établis sur les ruines ne peuvent être déterminés sans voir les feuilles et les figues, d'après J.Y. Rasplus il peut s'agir de Ficus virens ou Ficus callophylla). Borassus flabellifer, Dipterocarpus alatus, Senna siamea, Lagerstroemia calyculata, Irvingia malayana. Dans les ruines et les pelouses on trouve quelques herbacées : Pseuderantherum crenulatum, Gomphrena celosioides (naturalisée), Cyanotis arachnoidea, Cyanotis axillaris, Murdannia nudiflora, Ipomoea obscura, Praxelis clematidea (naturalisée), Alysicarpus vaginalis, Aeschynomene americana (naturalisée), Mimosa pudica (naturalisée), Desmodium gangeticum, Desmodium triflorum, Lindernia antipoda, Lindernia crustacea, Oldenlandia corymbosa (naturalisée), Indigofera hendecaphylla. Des buissons ou arbustes : Costus speciosus, Urena lobata, Colubrina asiatica, Chromolaena odorata (naturalisée). Dans les pièces d'eau : Utricularia aurea, Monochoria vaginalis... Dans les arbres grimpe Scindaspus officinalis. On peut rencontrer aussi Caesalpinia decapetala, buisson plus ou moin grimpant, sans doute naturalisé. A Siem Rep : Sphagneticola trilobata, Ipomoea obscura.

Tetrameles nudiflora
Ficus

     Lors du trajet routier entre Siem Reap et Phom Penh, quelques plantes ont pu être photographiées à l'occasion de quelques arrêts : Ruellia repens, Ipomoea carnea, Merremia hederacea, Senna tora, Tephrosia purpurea, Centrosema pubescens (cultivée/naturalisèe),  Nymphoides indica, Commelina diffusa, Cyanotis axillaris, Boerhavia diffusa, Nelumbo nucifera, Lindernia antipoda, Lindernia pierreana, Hydrolea zeylanica, Breynia vitis-idaea, Ipomoaea indica (naturalisée), Eclipta prostrata (naturalisée).

    La visite des jardins du Palais Royal à Phnom Penh permet d'admirer de nombreuses espèces végétales, en particulier Couroupita guianensis. Il convient de préciser que la pancarte apposée sur le tronc depuis 2014 donne une indication erronée du nom de cette espèce (Pentacme siamensis - espèce très différente appartenant à la famille des Dipterocarpaceae). Les touristes sont nombreux à visiter le Palais Royal et photographient volontier cette belle fleur qui se retrouve ainsi en abondance sur le Web, nommée de façon erronée, et il est très difficile d'y trouver une photo du véritable Pentacme siamensis.

    La navigation dans le delta du Mekong ne permet pas une étude rapprochée de la flore. Heureusement quelques excursions à pied ou en vélo ont permis de prendre quelques photographies. Là encore le milieu est très habité et il est difficile, a priori, de faire la part entre les espèces natives, naturalisées ou cultivées : Nypa fruticans, Ficus racemosa, Canavalia lineata, Senna alata (naturalisée), Donax canniformis, Ludwigia ascendens, Murraya paniculata, Urena lobata, Torenia fournieri, Clerodendrum paniculatum, Ochna integerrima, Ipomoea carnea, Ipomoea cairica, Cleome rutidosperma (naturalisée).